Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ)

Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ή ΓΑΔ) χαρακτηρίζεται από υπέρμετρο και υπερβολικό άγχος και ανησυχία για τα γεγονότα της καθημερινότητας για τα οποία δεν υπάρχει εμφανής λόγος να αγχώνεται κανείς. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτή την διαταραχή τείνουν πάντα να αναμένουν την “καταστροφή” και δεν μπορούν να σταματήσουν να ανησυχούν για την υγεία, τα χρήματα, την οικογένεια, την δουλειά ή το σχολείο τους. Στους ανθρώπους αυτούς η ανησυχία συχνά είναι μη ρεαλιστική ή μεγαλύτερη του μεγέθους της κατάστασης που βιώνουν. Η καθημερινή τους ζωή μεταμορφώνεται σε μια σταθερή κατάσταση ανησυχίας και φόβου. Τελικά η αγχώδης διαταραχή κυριεύει τη σκέψη τους, τόσο που ουσιαστικά παρεμβαίνει στην καθημερινή τους λειτουργικότητα, στη δουλειά, το σχολείο, τις κοινωνικές συναναστροφές και στις σχέσεις.

anxiety disorder

Ποια είναι τα συμπτώματα της ΓΑΔ;

Η ΓΑΔ επηρεάζει το τρόπο που το άτομο σκέφτεται, αλλά το άγχος μπορεί να οδηγήσει και στην εμφάνιση συμπτωμάτων τελικά. Μερικά από αυτά τα συμπτώματα μπορούν να είναι:

  • Η υπερβολική, συνεχής ανησυχία και ένταση
  • Μια μη ρεαλιστική άποψη για το μέγεθος των προβλημάτων
  • Συνεχής κίνηση ή εκνευρισμός
  • Ευερεθιστότητα
  • Μυϊκή τάση (σφίξιμο)
  • Πονοκέφαλοι
  • Ίδρωτες
  • Δυσκολία συγκέντρωσης
  • Ναυτία
  • Ανάγκη για συχνή ούρηση
  • Υψηλή ενεργητικότητα
  • Προβλήματα ύπνου,μειωμένη ανάγκη για ύπνο, συχνές αφυπνήσεις
  • Τρέμουλο
  • Το άτομο τρομάζει εύκολα
  • Επιπλέον, τα άτομα με ΓΑΔ συχνά έχουν και άλλες αγχώδεις διαταραχές (όπως οι κρίσεις πανικού ή οι φοβίες), Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, Κατάθλιψη ή επιπλέον προβλήματα με ουσίες ή αλκοόλ.

Τι προκαλεί την ΓΑΔ;

Η ακριβής αιτία της ΓΑΔ δεν είναι πλήρως γνωστή, αλλά ένας αριθμός παραγόντων –όπως η κληρονομικότητα, η χημεία του εγκεφάλου και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες– φαίνονται να συμμετέχουν στην ανάπτυξη της διαταραχής αυτής.
Γενετική : Κάποιες μελέτες υποστηρίζουν ότι το οικογενειακό ιστορικό παίζει ένα ρόλο στην πιθανότητα ένα άτομο να αναπτύξει ΓΑΔ. Αυτό σημαίνει ότι η τάση να αναπτύξει κάποιος ΓΑΔ , ίσως να κληρονομείται.

Χημεία του Εγκεφάλου : Η ΓΑΔ έχει συσχετιστεί με την παθολογική λειτουργία συγκεκριμένων νευρικών διαβιβαστών που συνδέουν κάποιες περιοχές του εγκεφάλου με κάποιες άλλες που είναι υπεύθυνες για την σκέψη και το συναίσθημα. Η διαβίβαση αυτή αυτή εξαρτάται από χημικές ουσίες που αποκαλούνται νευροδιαβιβαστές και οι οποίοι μεταβιβάζουν την πληροφορία από το ένα νευρικό κύτταρο στο επόμενο. Αν η διαβίβαση αυτή σε κάποιο σημείο της δεν λειτουργεί επαρκώς, προβλήματα που σχετίζονται με το συναίσθημα ή το άγχος μπορούν να εμφανιστούν. Τα φάρμακα ή/και η ψυχοθεραπεία τα οποία θεωρούνται ότι “πειράζουν” αυτούς τους νευροδιαβιβαστές μπορούν να βοηθήσουν την διαβίβαση και να βελτιώσουν τα συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος ή την κατάθλιψη.

Περιβαλλοντολογικοί παράγοντες: Ψυχολογικά τραύματα και στρεσογόννα γεγονότα, όπως η κακοποίηση, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, διαζύγιο, αλλαγή εργασιακού χώρου ή σχολείου, μπορεί να οδηγήσουν σε ΓΑΔ. Η ΓΑΔ μπορεί επίσης να γίνει χειρότερη σε περιόδους έντονου στρες. Η χρήση ή η απόσυρση από εθιστικές ουσίες όπως το αλκοόλ, η καφεΐνη και η νικοτίνη, μπορεί επίσης να επιδεινώσει το άγχος.

Πότε εμφανίζεται και σε ποιους η ΓΑΔ;

Η ΓΑΔ περισσότερο συχνά ξεκινά στην παιδική ή εφηβική ηλικία, αλλά μπορεί να ξεκινήσει και στην ενήλικη ζωή. Είναι περισσότερο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες.

Πως μπαίνει η διάγνωση της ΓΑΔ;

Επί παρουσίας συμπτωμάτων ο γιατρός αρχίζει την εκτίμηση του, θέτοντας ερωτήματα για να συντάξει το ατομικό και ψυχιατρικό ιστορικό και πραγματοποιεί την φυσική εξέταση. Αν και δεν υπάρχουν εργαστηριακές εξετάσεις που να επιβεβαιώνουν την διάγνωση των αγχωδών διαταραχών, ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα ευρύ φάσμα διαφόρων τεστ για να ελέγξει την ύπαρξη οργανικών αιτίων που μπορούν να προκαλέσουν τα συμπτώματα.
Ο γιατρός βασίζει την διάγνωση της ΓΑΔ στις αναφορές για την ένταση και την διάρκεια των συμπτωμάτων – συμπεριλαμβανομένων όποιων προβλημάτων λειτουργικότητας που προκαλούνται από τα συμπτώματα. Ο γιατρός μετά καθορίζει αν τα συμπτώματα και ο βαθμός της δυσλειτουργίας του ατόμου υποδεικνύουν κάποια συγκεκριμένη αγχώδη διαταραχή. Η ΓΑΔ διαγιγνώσκεται αν τα συμπτώματα είναι παρόντα, τις περισσότερες μέρες μια περιόδου όχι μικρότερης των έξι μηνών. Τα συμπτώματα πρέπει επίσης να παρεμποδίζουν την καθημερινότητα του ατόμου, όπως για παράδειγμα να προκαλούν απουσίες από την δουλειά ή το σχολείο.

Πως θεραπεύεται η ΓΑΔ;

Η θεραπεία για την ΓΑΔ συχνά περιλαμβάνει ένα συνδυασμό φαρμακευτικής και γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας.
Φάρμακα: Τα φάρμακα χρησιμοποιούνται και είναι χρήσιμα σε ανθρώπους των οποίων η αγχώδης διαταραχή παρεμποδίζει την καθημερινότητα τους. Για σύντομες περιόδους θεραπείας χρησιμοποιείται μια κατηγορία φαρμάκων που λέγονται βένζοδιαζεπίνες. Τα φάρμακα αυτά δουλεύουν μειώνοντας τα σωματικά συμπτώματα του άγχους όπως η μυϊκή τάση (σφίξιμο), και η μόνιμη ανησυχία. Κάποια αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την θεραπεία της ΓΑΔ για μακρύτερες περιόδους θεραπείας. Τα φάρμακα κάνουν μερικές εβδομάδες για να δράσουν αλλά είναι ασφαλέστερα και πιο αποτελεσματικά για μεγαλύτερες περιόδους θεραπείας.
Γνωσιακή- Συμπεριφορική θεραπεία: Οι άνθρωποι που πάσχουν από αγχώδεις διαταραχές συχνά συμμετέχουν σε αυτό το είδος θεραπείας, στο οποίο μαθαίνουν να αναγνωρίζουν και να αλλάζουν τους αλγόριθμους σκέψης τους και συμπεριφορές που αποδεδειγμένα τους οδηγούν σε αίσθημα άγχους. Αυτή η θεραπεία βοηθά στον περιορισμό της διαστρεβλωμένης σκέψης κάνοντας το άτομο να βλέπει τα προβλήματα πιο ρεαλιστικά.

Υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες από την θεραπεία της ΓΑΔ;

Η εξάρτηση από τα κατασταλτικά-υπνωτικά φάρμακα (βενζοδιαζεπίνες) είναι μια πιθανή επιπλοκή της θεραπείας. Οι παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών ποικίλουν ανάλογα με το φάρμακο και ανάλογα με το άτομο που τα λαμβάνει. Συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν την υπνηλία, πρόσληψη βάρους και σεξουαλικά προβλήματα.

Μπορεί η ΓΑΔ να προληφθεί;

Οι Αγχώδεις διαταραχές όπως η ΓΑΔ δεν μπορούν να προληφθούν. Παρ ‘όλα αυτά όμως υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορεί να κάνει κανείς για να ελέγξει ή να μειώσει τα συμπτώματα, όπως:

  • Διακοπή ή μείωση προϊόντων που περιέχουν καφεΐνη όπως καφές, τσάι κόκα κόλα και σοκολάτα.
  • Ρωτήστε το γιατρό σας ή τον φαρμακοποιό σας πριν αγοράσετε από τον πάγκο του φαρμακείου φάρμακα ή φυτικά παράγωγα. Πολλά από αυτά περιέχουν χημικά που μπορούν να αυξήσουν τα συμπτώματα άγχους.
  • Ασκηθείτε καθημερινά και τρώτε υγιεινά. Μια ισορροπημένη διατροφή πάντα βοηθά.
  • Αναζητήστε συμβουλευτική υποστήριξη από ειδικούς μετά από μια τραυματική εμπειρία.
  • Εξασκήστε τεχνικές διαχείρισης του στρες όπως η yoga ή ο διαλογισμός.
Γιάννης Βιτουλαδίτης

Comments

comments