Η άνοια χτυπά τους λάτρεις της ψηφιακής τεχνολογίας

phonebe8ba006e6

Άνοια είναι η επίκτητη απώλεια των γνωστικών λειτουργιών. Σαφέστατα κυριαρχεί σε μεγαλύτερες ηλικίες, ωστόσο, σπάνια αυτή εμφανίζεται και σε άτομα μικρότερης ηλικίας. Η άνοια σε νεαρά άτομα είναι συνήθως αποτέλεσμα μιάς εγκεφαλικής βλάβης ή άλλων νόσων όπως το AIDS, η νόσος Creutzfeldt-jakob, η επιληψία, ο αλκοολισμός ή το σύνδρομο Down. Μιά νέα παρατήρηση των επιστημόνων εγείρει το θέμα, ότι αυτή τείνει να εμφανίζεται και σε νεαρά άτομα που χρησιμοποιούν κατά κόρον την ψηφιακή τεχνολογία.

Η χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών με σκοπό την εύρεση-ανάκτηση και διαμοιρασμό της πληροφορίας έχει σημαντικά αυξηθεί κατά τις 2-3 τελευταίες δεκαετίες. Αυτό συμπεριλαμβάνει Ηλεκτρονικούς υπολογιστές, φορητούς υπολογιστές, tablets, i pads, i pods, smart phones κ.α.

Ενώ αφενός η τεχνολογική “έκρηξη” μείωσε την διαπροσωπική απόσταση και διευκολύνθηκε η επικοινωνία, αφετέρου οδήγησε σε ένα νέο Θέμα. Η κατάχρηση του ίντερνετ και η υπερβολική εξάρτηση του “ψάχνω τα πάντα στο ίντερνετ” ή “γκουγκλάρω πληροφορίες”, πιθανόν οδήγησε και οδηγεί τη νεότερη γενιά στο κίνδυνο της “ψηφιακής εγκεφαλικής εφεδρείας-αδράνειας”. Ενώ τα περισσότερα άτομα των προηγούμενων γενιών μεγάλωσαν με το να θυμούνται τηλέφωνα ή άλλες κομβικές πληροφορίες απλά αποστηθίζοντας, τα παιδιά σήμερα μεγαλώνουν και δεν τους είναι απαραίτητο να θυμούνται τέτοιες πληροφορίες, όπως τηλέφωνικοί αριθμοί κ.α., επειδή διαθέτουν ψηφιακές συσκευές, οι οποίες υποκαθιστούν τη μνήμη τους. Τα κομπιουτεράκια χρησιμοποιούνται ολοένα πιό συχνά πλέον, από ότι η προπαίδεια στο μυαλό μας. Αυτό έχει επιστήσει την προσοχή της επιστημονικής κοινότητας και υπάρχει μια αναδυόμενη ανησυχία για την υποβάθμιση της νοητικής απόδοσης σε αυτό το υποσύνολο του πληθυσμού (νέους και παιδιά). Τα παιδιά και ο νεότερος πληθυσμός είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο από ότι οι ενήλικες, διότι οι εγκέφαλοι τους είναι ακόμη σε ανάπτυξη.

Ο όρος Ψηφιακή Άνοια επινοήθηκε από ένα γερμανό ψυχίατρο τον Manfred Spitzer, για να περιγράψει το πώς η κατάχρηση της ψηφιακής τεχνολογίας έχει ως αποτέλεσμα την κατακρύμνηση των γνωστικών λειτουργιών, με ένα τρόπο που έχει συναντηθεί περισσότερο άτομα που έπασχαν απο κάποιο τραύμα της κεφαλής ή ψυχιατρική νόσο.

Επίσης εισηγήθηκε ότι η κατάχρηση των έξυπνων κινητών τηλεφώνων, υπολογιστών, παιχνιδομηχανών κ.α. μπορεί να παρεμποδίσει την ισορροπημένη ανάπτυξη του εγκεφάλου, οδηγώντας έτσι σε εγκεφαλική ασυμμετρία (πλευρίωση). Κορεάτες επιστήμονες υποδηλώνουν ότι τα άτομα που κάνουν κατάχρηση των τεχνολογικών ευκολιών τείνουν να αναπτύξουν το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου αφήνοντας το δεξιό υποανεπτυγμένο. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη της λογικής, γραμμικής, διερευνητικής δεξιοτήτας του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου σε βάρος του δεξιού ημισφαιρίου που εδράζει το ένστικτο, η φαντασία και το συναίσθημα. Βλάβες στο δεξί ημισφαίριο μπορεί να συσχετίζονται με ελλέιματα στη συγκέντρωση, βραχεία προσοχή, διάρκεια της μνήμης και συναισθηματικές διαταραχές. Τα ευρήματα των Κορεατών ήρθαν μετά απο μια μελέτη που διενεργήθηκε απο το UCLA και η οποία βρήκε ότι ολοένα αυξανόμενο ποσοστό νέων ανθρώπων υπέφεραν απο προβλήματα μνήμης. Η μελέτη κατέληξε οτι ποσοστό 14% νέων ανδρών και γυναικών μεταξύ 18-39 ετών παραπονέθηκαν για φτωχή μνήμη. Ξέχωρα από τη συνύπαρξη άγχους και του πολυδαίδαλου της ζωής μας, ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η επένδυση συνεχώς περισσότερου χρόνου μπροστά στα κομπιούτερ, και στα έξυπνα κινητά πληκτρολογώντας γραπτά μυνήματα, παρατηρήθηκε οτι οδηγεί σε ελλιπή συγκέντρωση και αποθήκευση της πληροφορίας.

Ο ανθρώπινος μετωπιαίος εγκεφαλικός φλοιός βοηθα στην διαμεσολάβηση της λειτουργικής μνήμης, ενός συστήματος που χρησιμοποιείται για τη προσωρινή αποθήκευση και χειρισμό της πληροφορίας και το οποίο εμπλέκεται σε πολλές υψηλές γνωστικές λειτουργίες. Η λειτουργική μνήμη περιλαμβάνει 2 μέρη: βραχεία αποθήκευση (συγκράτηση πληροφοριών για σύντομο χρονικό διάστημα, που συνήθως δεν ξεπερνά τα 30 δευτερόλεπτα) και τις εκτελεστικές διεργασίες, που λειτουργούν δίνοντας μας τη δυνατότητα να πάμε πίσω στη μακροπρόθεσμη μνήμη μας και να αντλήσουμε (ανάκληση) από εκεί όποια πληροφορία μας είναι απαραίτητη. Η εξάρτηση στις ψηφιακές συσκευές, σε βάθος χρόνου, θα μπορούσε δυνητικά να εμπλακεί με την αποθήκευση στη μνήμη και την ανάκληση της πληροφορίας απο αυτήν. Γι’αυτο το λόγο εκφράστηκαν τόσες ανησυχίες, για την εξάρτηση απο τις ψηφιακές συσκευές και για το ρόλο αυτής στην μνήμη και στους μηχανισμούς ανάκτησης της. Ένας μεγάλος αριθμός νεαρών φοιτητών, που έλαβαν μέρος στην μελέτη που περιγράφεται παραπάνω, ανέφεραν οτι “ξεχνούν”. “Use it or Lose it”, υποστηρίζουν οι ειδικοί . Ο εγκέφαλος είναι σαν ένα μύ στο σώμα μας και αν δεν τον χρησιμοποιούμε, θα ατροφήσει!

“Don’t let your brains start shrinking!”

Επιμέλεια: Γιάννης Βιτουλαδίτης

Γιάννης Βιτουλαδίτης

Comments

comments