Εφηβεία-Εξάρτηση από το Διαδίκτυο

 

 

Το διαδίκτυο βρίσκεται παντού και προσφέρει απίστευτες ευκαιρίες στην αναζήτηση πληροφοριών, στην εκπαίδευση, στη ψυχαγωγία και στην κοινωνικότητα αλλά κάτω από αυτόν τον ωκεανό των ευκαιριών οι έφηβοι μπορεί να ‘σερφάρουν’ σε επικίνδυνες θάλασσες χωρίς να το γνωρίζουν.

Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι η εξάρτηση από το διαδίκτυο αποτελεί πραγματικό πρόβλημα και όλο και πιο συχνά συναντάται ειδικά στους εφήβους.

Ένα παράδειγμα είναι αυτό του Νίκου (13 ετών). Οι γονείς του αποφάσισαν να του αγοράσουν έναν δικό του υπολογιστή για το δωμάτιο του σκεπτόμενοι ότι θα τον βοηθούσε πολύ στις εργασίες του καθώς οι σχολικές απαιτήσεις αυξάνονταν. Ο Νίκος άρχισε αμέσως να χρησιμοποιεί τα ηλεκτρονικά μηνύματα και τα δωμάτια συζήτησης ( chat rooms). Αρχικά, οι γονείς του Νίκου τον παρακολουθούσαν αρκετά συχνά για να επιβεβαιώσουν κατά πόσο κάνει σωστή χρήση του διαδικτύου. Μετά από λίγο τελικά σταμάτησαν να παρακολουθούν τις διαδικτυακές του συνήθειες. Σύντομα εμφανίστηκαν κάποια προβλήματα. Ο Νίκος περνούσε τις ελεύθερες ώρες του στο δωμάτιό του και δεν ήταν πρόθυμος να κάνει κάποιες δραστηριότητες με την οικογένειά του όπως έκανε άλλες φορές. Η απόδοσή του στο σχολείο άλλαξε δραματικά και οι βαθμοί του έπεσαν κατακόρυφα. Αυτό που παρατήρησαν οι γονείς του και ανησύχησαν πραγματικά ήταν ότι κάθε φορά που έπρεπε να αφήσει τον υπολογιστή για να κάνει κάτι άλλο θύμωνε πολύ και γινόταν επιθετικός στους γύρω του.

Όπως φαίνεται από το παραπάνω παράδειγμα χρειάζονται όρια για να γίνει σωστή χρήση του διαδικτύου. Πώς όμως μπορούν να μπουν τα όρια χωρίς να δημιουργηθεί ρήξη στη σχέση παιδιού-γονέων?

Αρχικά, ξεκινήστε να καταλάβετε τον τρόπο που ο έφηβος σας χρησιμοποιεί το διαδίκτυο γιατί είναι σίγουρα πολύ διαφορετικός από τον τρόπο που το χρησιμοποιείτε εσείς. Οι γονείς που καταλαβαίνουν τον τρόπο με τον οποίο το παιδί τους χρησιμοποιεί και βιώνει το διαδίκτυο μπορούν πιο εύκολα να καθοδηγήσουν και να παρακολουθήσουν τη χρήση που κάνει ο έφηβος.

Το διαδίκτυο είναι ένα δυναμικό μέρος όπου οι νέοι έφηβοι μαζεύονται και επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω των διαφόρων κοινωνικών δικτύων όπως είναι το facebook. Οι έφηβοι δημιουργούν τις δικές τους διαδικτυακές σελίδες, ανεβάζουν φωτογραφίες από τον δικό τους κόσμο και συνομιλούν σε σχετικά ανώνυμους και δημόσιους τόπους συζήτησης (φόρουμ).

Ζητήστε από τους ειδικούς στους υπολογιστές (δηλαδή τα παιδιά σας) να σας δείξουν τον κυβερνοχώρο τους. Προσπαθήστε να κάνετε “chat” μαζί τους (να συζητήσετε) μέσω διαδικτυακής σύνδεσης (on-line) και πραγματικά θα εκπλαγείτε πόσο καλά μπορούν να επικοινωνήσουν με αυτόν τον τρόπο. Επισκεφτείτε και εσείς τους ιστοχώρους κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook ή ζητήστε τους να παίξετε μαζί τους σε ένα από τα  on-line παιχνίδια με άλλους παίχτες στο διαδίκτυο.

Στόχος είναι να περάσετε καλά και επίσης με αυτόν το τρόπο δείχνετε στον έφηβο σας ότι ενδιαφέρεστε για ένα πολύ σημαντικό μέρος του κόσμου του αυτό του διαδικτύου. Καλό είναι να μην δαιμονοποιείτε το διαδίκτυο. Αν είστε επικριτικοί και υποθέτετε πάντοτε το χειρότερο αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να σας  ‘αποσυνδέσουν’ από τον διαδικτυακό τους κόσμο.

Βάλτε Όρια

   Εφόσον έχετε συνδεθεί με τον κυβερνοχώρο τους, έχετε επισκεφτεί τον διαδικτυακό τους κόσμο τότε μπορείτε να ξεκινήσετε μια ανοιχτή συζήτηση. Για παράδειγμα θα μπορούσατε να πείτε κάτι σαν το παρακάτω: ” Έχω ακούσει για κάποιους κινδύνους που υπάρχουν στο διαδίκτυο όπως κάποια παιδιά που ανεβάζουν προκλητικές φωτογραφίες, που κανονίζουν συναντήσεις με αγνώστους και μεταδίδουν ψέματα το ένα για το άλλο. Αλήθεια εσύ πόσο πραγματικά πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό?”. Έτσι μπορείτε να προσεγγίσετε τον έφηβο με λιγότερο απειλητικό τρόπο και να επικοινωνήσετε μαζί του/της σε αντίθεση με μια ανακριτική στάση για τις δραστηριότητες που έχει στο διαδίκτυο.

Επίσης, μία άλλη προσέγγιση που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι αυτή που επικεντρώνεται στη σημαντικότητα που έχει η χρήση του διαδικτύου για τον έφηβο. Για παράδειγμα: “Καταλαβαίνω ότι το διαδίκτυο είναι ένας πολύ σημαντικός τρόπος για να επικοινωνείς με τους φίλους σου. Θα ήθελα όμως να είμαι βέβαιη/ος ότι το χρησιμοποιείς με ασφάλεια και το συζητάω μαζί σου διότι σε αγαπώ. Θα ήθελα να αφιερώνεις κάποιο μέρος του χρόνου σου και σε άλλα πράγματα (π.χ αθλήματα, δραστηριότητες με την οικογένεια). Πώς θα μπορούσαμε να βρούμε μια ισορροπία έτσι ώστε να κάνεις αυτά που σου αρέσουν στο διαδίκτυο και  να ασχολείσαι και με άλλες δραστηριότητες εκτός υπολογιστή;”. Ζητήστε από το παιδί σας να προτείνει λύσεις . Θα εκπλαγείτε από τις γνώσεις που έχουν για τους κινδύνους και για την ικανότητα που έχουν να βρίσκουν λύσεις.

Μπορείτε να κάνετε ένα οικογενειακό συμβόλαιο με ξεκάθαρους όρους για τη χρήση του διαδικτύου. Διαβεβαιώστε τους ότι δεν επιθυμείτε να τους στερήσετε το προνόμιο της χρήσης του διαδικτύου αλλά θα θέλατε και εσείς να είστε σίγουρη/ος ότι θα το χρησιμοποιήσουν με σωστό τρόπο για την ασφάλεια τους. Είναι πολύ σημαντικό βέβαια να λάβετε υπόψη σας την ηλικία και την ωριμότητα του κάθε μέλους της οικογένειας. Είναι καλό να παρέχετε περισσότερα προνόμια στα πιο μεγάλα παιδιά με την προϋπόθεση όμως να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με ασφαλή τρόπο.

Το οικογενειακό συμβόλαιο γίνεται για να διαπραγματευτείτε το χρονικό όριο της χρήσης του διαδικτύου, για να διατηρήσετε την ιδιωτικότητά και την ασφαλή χρήση (π.χ. δεν επιτρέπεται να συναντούν αγνώστους) καθώς επίσης να έχετε ένα ενδεχόμενο πλάνο για καταστάσεις όπως διαδικτυακός εκφοβισμός (cyber bullying). Διαπραγματευτείτε τους κανόνες και τις συνέπειες με τον/την έφηβο σας, αναγνωρίστε την ικανότητά τους να είναι υπεύθυνοι, εμπνεύστε τους εμπιστοσύνη και καλή θέληση έτσι ώστε να αυξήσετε τις πιθανότητες για την τήρηση των κανόνων.

Επιπλέον, είναι σημαντικό να συμπεριλάβετε συνέπειες ή να χάνουν κάποια δικαιώματα σε περίπτωση που δεν ακολουθούν τους κανόνες καθώς επίσης και ανταμοιβές στην περίπτωση που κάνουν σωστή χρήση π.χ περισσότερα προνόμια για την υπεύθυνη συμπεριφορά τους. Αρχικά, δοκιμάστε το συμβόλαιο για μια εβδομάδα κι αν χρειαστεί αναθεωρείστε κάποιους κανόνες πάντα βέβαια με γνώμονα την ασφάλεια των εφήβων σας. Κολλήστε το συμβόλαιο δίπλα στον υπολογιστή και επανεξετάστε το μετά από κάποιους μήνες.

Σας προτείνουμε να διαβάσετε το άρθρα:

“Σημάδια και λόγοι που οι έφηβοι κάνουν υπερβολική χρήση του διαδικτύου”  και “Τι μπορείτε να κάνετε ως γονείς όταν καταλάβετε ότι το παιδί σας είναι εξαρτημένο από το διαδίκτυο;”

Άντζελα Κρητικού

Comments

comments