Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μια πάθηση που προκαλεί μια δυσάρεστη αίσθηση στα πόδια του ασθενούς με αποτέλεσμα αυτός να επιθυμεί διακαώς να κινήσει τα πόδια του, αφού με αυτό τον τρόπο παροδικά ανακουφίζεται από τα συμπτώματα. Τα συμπτώματα ξεκινούν κατά την ξεκούραση και γίνονται χειρότερα προς το τέλος της ημέρας. Αν τα συμπτώματα είναι ήπια δεν χρειάζεται κάποια φαρμακευτική αγωγή, αν όμως αυτά είναι έντονα η αγωγή μπορεί να τα βελτιώσει.
Τι είναι το Σύνδρομο ανήσυχων ποδών;
Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, ονομάζεται και σύνδρομο Ekbom, από τον γιατρό που το πρωτοπεριέγραψε το 1945. Είναι μια κατάσταση που συνοδεύεται από άβολη και δυσάρεστη αίσθηση στα πόδια ή οποία αναγκάζει τον ασθενή να κινεί τα πόδια του για να ανακουφιστεί παροδικά.
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών;
Οι ασθενείς με το σύνδρομο αυτό, είναι δύσκολο να περιγράψουν την ακριβή αίσθηση στα πόδια τους. Μπορεί να είναι κάτι σαν την αίσθηση ότι κάτι έρπεται πάνω τους, σαν ηλεκτροσόκ, σαν νερό που τρέχει στα πόδια τους, σαν φαγούρα στο κόκκαλο ή απλά νευρικότητα και ανησυχία στα πόδια. Μερικοί άνθρωποι την περιγράφουν σαν μια βύθια επώδυνη αίσθηση στα πόδια τους. Η δυσάρεστη αίσθηση κάνει τα άτομα αυτά που πάσχουν από το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών να έχουν την έπειξη να κινήσουν τα κάτω άκρα τους. Όταν τα συμπτώματα εμφανιστούν έχουν μια περιοδικότητα από 10-60 δευτερόλεπτα, πράγμα το οποίο οδηγεί στην κόπωση.
Συνήθως, τα συμπτώματα:
- Εμφανίζονται όταν κάποιος ξεκουράζεται, ειδικότερα εάν κάθεται ή είναι ξαπλωμένος. Τείνουν να γίνονται χειρότερα εάν το άτομο βρίσκεται σε περιορισμένο χώρο όπως π.χ. η θέση ενός σινεμά.
- Συνήθως είναι χειρότερα το βράδυ. Σε μερικούς ανθρώπους εμφανίζονται “μόνο” το βράδυ, ιδιαίτερα όταν προσπαθούν να κοιμηθούν. Τα συμπτώματα δυσκολεύουν την έλευση του ύπνου. Αυτό μπορεί να έχει ώς άμεση επίπτωση τον ελλιπή ύπνο και την κόπωση την επόμενη ημέρα.
- Τα συμπτώματα ανακουφίζονται σύντομα όταν το άτομο κινηθεί, περπατήσει, κάνει μασάζ ή τεντώσει τα πόδια του.
- Όμως τα συμπτώματα τείνουν να επιστρέφουν μόλις ξαναρχίσει η ξεκούραση.
- Το σύνδρομο επηρεάζει και τα δύο πόδια συνήθως. Πιό σπάνια προσβάλλονται και τα χέρια.
Tρείς στους τέσσερις ανθρώπους με σύνδρομο ανήσυχων ποδών έχουν επίσης ξαφνικά τινάγματα (ακούσιες κινήσεις), των ποδιών τους όταν κοιμούνται. Αυτό αποκαλείται νόσος περιοδικής κίνησης των μελών στον ύπνο. Αυτές οι κινήσεις μπορούν να αφυπνίσουν το άτομο που νοσεί (ή/και τον σύντροφό του). Κάποιες τέτοιες ακούσιες κινήσεις μπορούν επίσης να συμβούν όταν το άτομο είναι ξύπνιο αλλά ξεκουράζεται.
Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων ποικίλλει από απλή ανησυχία των κάτω άκρων μερικές νύχτες το μήνα, έως το οδυνηρό πρόβλημα του να συμβαίνει κάθε βράδυ και κάθε νύχτα (και, μερικές φορές, και την ημέρα), το οποίο συστηματικά εμποδίζει τον ύπνο. Πολλοί άνθρωποι συγκαταλέγονται κάπου ανάμεσα σ’αυτά τα δύο άκρα. Η ύπαρξη μετρίου ή σοβαρού βαθμού συμπτωμάτων, μπορεί επιπλέον να οδηγήσει σε αγχώδη συνδρομή ή/και κατάθλιψη.
Κόπωση
Πέραν των δυσάρεστων συμπτωμάτων όταν εμφανίζονται, πολλά από τα άτομα που πάσχουν απο το σύνδρομο αυτό, είναι μονίμως κουρασμένα ώς αποτέλεσμα των συμπτωμάτων της συνεχούς ανησυχίας και/ή της νόσου περιοδικής κίνησης των μελών στον ύπνο, Η συστηματική αυτή διαταραχή του νυχτερινού ύπνου, παράγει κατ’ επέκταση μια τεράστια κόπωση την επόμενη μέρα.
Ποιοι παθαίνουν σύνδρομο ανήσυχων ποδιών;
Περίπου 1 στους 10 θα αναπτύξει κάποιου βαθμού σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, κάποια στιγμή στην ζωή του. Μπορεί να προσβάλλει τον οποιοδήποτε και μπορεί να πρωτοεμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες από τους άνδρες.
Τι προκαλεί το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών;
Η αιτία δεν είναι γνωστή στις περισσότερες των περιπτώσεων, και τότε αποκαλείται ιδιοπαθές σύνδρομο ανήσυχων ποδιών. Αυτό συνηθέστερα προσβάλλει νεότερους ενήλικες (κάτω των 45 ετών). Τα συμπτώματα τείνουν να χειροτερεύουν με την πάροδο των χρόνων. Πιστεύεται ότι η αιτία του συνδρόμου οφείλεται σε μικρή έλλειψη ή δυσαναλογία κάποιων νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο και κυρίως ενός από αυτούς που ονομάζεται ντοπαμίνη. Δεν έχει βρεθεί ο ακριβής μηχανισμός που αναπαράγει το σύνδρομο. Οι ερευνητές επίσης διερευνούν την πιθανότητα κάποιου γενετικού παράγοντα, αφού το πρωτοπαθές σύνδρομο ανήσυχων ποδιών απαντάται συχνότερα στα μέλη κάποιων οικογενειών.
Δευτερεύουσες αιτίες
Τα συμπτώματα του συνδρόμου αυτού μπορούν να αναπτυχθούν σαν επιπλοκή από κάποιες άλλες ιατρικές παθήσεις/ καταστάσεις όπως π.χ.
Κύηση. Περίπου μία στις πέντε έγκυες γυναίκες αναπτύσσουν ΣΑΠ κατα την διάρκεια της εγκυμοσύνης (κυρίως στο τελευταίο τρίμηνο), τα συμπτώματα όμως των οποίων υποχωρούν μετά την γέννηση του παιδιού.
Έλλειψη σιδήρου. Αν αυτή είναι η μοναδική αιτία, τα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα μετά την αποκατάσταση των επιπέδων σιδήρου στον οργανισμό.
Σαν ανεπιθύμητη ενέργεια κάποιων φαρμάκων. Εμφανίζονται σε μερικούς ανθρώπους που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά, αποκλειστές των διαύλων ασβεστίου, ανταγωνιστές της ντοπαμίνης, αντισταμινικά, αντιψυχωσικά, φαινυτοϊνη ή στεροειδή.
Σαν σύμπτωμα κάποια άλλης νόσου, παραδείγματος χάριν στην νεφρική ανεπάρκεια, στην νόσο Parkinson, στο Σ. Διαβήτη,και στον υποθυρεοειδισμό.
Πως μπαίνει η διάγνωση στο σύνδρομο ανήσυχων ποδιών; Χρειάζεται να κάνω κάποιες εξετάσεις;
Ο γιατρός θα βάλει συνήθως την διάγνωση στο άκουσμα των τυπικών συμπτωμάτων κατά την διάρκεια του ενδελεχούς ιατρικού ιστορικού. Δεν υπάρχει κάποιο ειδικό τεστ το οποίο μπορεί να επιβεβαιώσει την διάγνωση. Ο γιατρός όμως μπορεί να δώσει κάποιες εξετάσεις για να αποκλείσει την πιθανότητα δευτερευουσών αιτιών ΣΑΠ όπως π.χ. η έλλειψη σιδήρου ή η νεφρική ανεπάρκεια κ.α.
Ποια είναι η θεραπεία για το ΣΑΠ;
Η θεραπεία για το δευτεροπαθές ΣΑΠ έιναι η θεραπεία της αιτίας που το προκάλεσε όπως π.χ. η έλλειψη σιδήρου κ.α. Επίσης μια αλλαγή θεραπείας μπορεί να συστηθεί από τον γιατρό αν πιστεύει ότι η αιτία του ΣΑΠ οφείλεται στο φάρμακο αυτό. Οι περισσότεροι προσβεβλημένοι ασθενείς πάσχουν από την πρωτοπαθή μορφή του συνδρόμου.
Για την πρωτοπαθή μορφή, αν τα συμπτώματα είναι ήπια ή αραιά, τότε οι ασθενείς δεν χρήζουν καμμίας θεραπείας. Οι ασθενείς με την πρωτοπαθή (ιδιοπαθή) μορφή του συνδρόμου συχνά έχουν την ανάγκη της ιατρικής επιβεβαίωσης ότι δεν πάσχουν απο κάποια σοβαρή νευρολογική διαταραχή, όπως συχνά πιστεύουν. Εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά και επιμένουν τότε συστήνεται ένα απο τα παρακάτω.
Γενικότερα μέτρα
- Η Διάσπαση της προσοχής, όπως με το διάβασμα, ή την τηλεόραση, μπορεί να βοηθήσει στην ηπιότητα των συμπτωμάτων.
- Βελτίωση των συνηθειών ύπνου. Δηλαδή:
- Απόκτηση μιας σταθερής ρουτίνας στην ώρα που πηγαίνει ο ασθενής για ύπνο καθώς και στην ώρα που ξυπνά.
- Αποφυγή του σύντομου ύπνου (ύπνου “του καναπέ”) ιδιαίτερα το βράδυ.
- Άσκηση κατά την διάρκεια της μέρας (αλλά όχι κοντά στην ώρα του ύπνου).
- Αποφυγή του καφέ ή των ροφημάτων ενέργειας πριν τον ύπνο.
- Προσπάθεια χαλάρωσης πριν τον ύπνο. Ένα ζεστό μπάνιο είναι συχνά μια μέθοδος που το επιτυγχάνει.
- Μία δοκιμή αποφυγής του καφέ ή της αλκοόλης γενικά, επειδή αυτά μπορούν να επιτείνουν τα συμπτώματα. Μείωση ή διακοπή ροφημάτων ή αφεψημάτων που περιέχουν καφεΐνη ή τεϊνη , όπως το τσάι, η κόκα κόλα κ.α. καθώς επίσης μείωση ή καλύτερα διακοπή του αλκοόλ. Η δοκιμή αυτή για μερικές εβδομάδες μπορεί να αναδείξει άν τα συμπτώματα γίνονται ηπιότερα ή όχι. Αν όντως τα πράγματα είναι καλύτερα με αυτή την παρέμβαση μπορεί κανείς μετά να πειραματιστεί με τα επίπεδα της αλκοόλης ή της καφεΐνης που αναπαράγουν τα συμπτώματα. Για παράδειγμα θα μπορούσε ο ασθενής απλά να ελαττώσει τις δόσεις του καφέ ή του αλκοόλ που συνήθιζε να χρησιμοποιεί αντί να τα κόψει εντελώς.
- Μεταξύ άλλων, στους παράγοντες που επιβαρύνουν τα συμπτώματα του Συνδρόμου αποτελεί και το αλάτι.
- Άσκηση
- Υπάρχουν μερικά στοιχεία που προτείνουν πως ή καθημερινή άσκηση μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα του
- Συνδρόμου ανήσυχων ποδιών και να περιορίσει τα περιοδικές κινήσεις των κάτω άκρων, που προαναφέραμε.
Θεραπεία
Αν τα συμπτώματα δεν ελαττωθούν με τις προαναφερθείσες παρεμβάσεις, τότε ο γιατρός πρέπει να συστήσει φαρμακευτική αγωγή.
Οι ανταγωνιστές της Ντοπαμίνης είναι τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα για την θεραπεία του Συνδρόμου ανήσυχων ποδιών. Μερικοί από αυτούς που χρησιμοποιούνται είναι η pramipexole, η ropinirole και η rotigotine.
Όπως και με κάθε θεραπεία, το όφελος της αγωγής πρέπει πάντα να “ζυγίζεται” σε σχέση με τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες αυτού. Οι πιο κοινές ανεπιθύμητες ενέργειες των φάρμακων αυτών είναι η ναυτία, το αίσθημα ελαφρότητας της κεφαλής, η κόπωση και οι δυσκολίες ύπνου. Παρολαυτά πολλοί ασθενείς δεν τυγχάνουν καμίας ανεπιθύμητης ενέργειας ή αυτές είναι πολύ ήπιες και εξαφανίζονται με την συνέχιση της αγωγής.
Άλλα φάρμακα που μερικές φορές χρησιμοποιούνται είναι η καρβαμαζεπίνη, η γαμπαπεντίνη, η πρεγκαμπαλίνη, δυνατά αναλγητικά και οι βένζοδιαζεπίνες. Ένα από όλα αυτά μπορεί να δοκιμαστεί εφόσον έχουν αποτύχει οι παραπάνω θεραπείες.
Md, GP/ FP
Ευγενίου Βουλγάρεως 61 3ος όροφος,Κέρκυρα Τ.Κ. 491 31
Τ. 2661401204
- Η άνοια χτυπά τους λάτρεις της ψηφιακής τεχνολογίας - November 19, 2016
- Παροξυσμικός βήχας – μήπως κρύβει κάτι πολύ σοβαρότερο; - October 31, 2016
- Βιταμίνη D και καρκίνος - April 16, 2016
