Μεταλοιμώδης βήχας

Ο μεταλοιμώδης βήχας αδιαμφισβήτητα είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα που οδήγησε ασθενείς σε μένα και την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας αυτό το χειμώνα και που τις περισσότερες φορές είναι ελλιπώς κατανοητός και μάλλον αδιάγνωστος (υπάρχουν ελάχιστες αναφορές-μελέτες), ενώ είναι εύκολα θεραπεύσιμος.


Ο κύριος Χ έχει αυτό που εμείς οι γιατροί αποκαλούμε μεταλοιμώδη βήχα, παραθέτω την τυπική του εμφάνιση:

Νεαρός/ή υγιής ασθενής παθαίνει μια τυπική λοίμωξη ανωτέρου αναπνευστικού με βήχα μπούκωμα, πονοκέφαλο, καταβολή και χαμηλή πυρετική κίνηση. Η λοίμωξη από μόνη της περνά μετά από μερικές μέρες αλλά συνεχίζει ένας επίμονος βήχας ο οποίος τείνει να γίνεται χειρότερος και δεν φεύγει. Ο βήχας είναι παροξυσμικός κυρίως το βράδυ και ο/η ασθενής δεν μπορεί να ασκήσει οποιαδήποτε φυσική δραστηριότητα γιατί πυροδοτείται ο βήχας. Μερικές φορές ο βήχας είναι τόσο άσχημος, που ο ασθενής αναπνέει δύσκολα (λόγω κόπωσης) και νομίζει ότι αναπνέοντας έχει συριγμό, ενώ δεν έχει κανένα ιστορικό άσθματος.

Σύμφωνα με το American College of Chest Physician (ACCP) το οποίο δημοσίευσε τεκμηριωμένες κατευθυντήριες οδηγίες βασισμένες στην κλινική πράξη το 2008, η διάγνωση του μεταλοιμώδη βήχα πρέπει να απασχολεί τον γιατρό όταν ο ασθενής παραπονείται για βήχα που παραμένει μετά από μια λοίμωξη ανωτέρου αναπνευστικού, για τουλάχιστον 3 και όχι περισσότερο από 8 εβδομάδες. Ενώ το αίτιο του μεταλοιμώδη βήχα δεν είναι γνωστό, πιστεύεται ότι προκαλείται λόγω εκτεταμένης βλάβης στα επιθηλιακά κύτταρα του πνεύμονα και στην εκτεταμένη φλεγμονή των αεραγωγών του ανωτέρου και κατωτέρου αναπνευστικού. Τα καλά νέα είναι ότι συνήθως ο βήχας αυτός θεραπεύεται από μόνος του, τα άσχημα νέα είναι ότι θα διαρκέσει από εβδομάδες έως μήνες για να συμβεί αυτό, και ωστόσο η ζωή του ασθενούς θα ‘χει γίνει μη λειτουργική.

Σε εμένα ως γιατρό ένα από τα πιο εκπληκτικά πράγματα που αφορούν αυτή την ασθένεια, είναι η έλλειψη στοιχείων που να αφορούν την αποτελεσματική θεραπεία. Κάνοντας μια εκτεταμένη αναζήτηση στην ιατρική βιβλιογραφία βρέθηκαν πολύ λίγες μελέτες που υποδείκνυαν ποιες θεραπείες είχαν το καλύτερο αποτέλεσμα. Δεδομένης της έλλειψης επαρκών στοιχείων, παραθέτω την δική μου “ματιά” για την κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία:

Η διάγνωση μπορεί να τεθεί χωρίς ιδιαίτερα μέσα, αν η κλινική εικόνα του ασθενούς περιλαμβάνει όλα τα συμπτώματα που έχουν περιγραφεί παραπάνω και αφού δεν συνυπάρχουν άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να εγείρουν την υπόνοια κάποιας άλλης διάγνωσης. Μια ακτινογραφία είναι το μόνο απαραίτητο για να αποκλειστεί κάποια υποθάλπουσα σοβαρή ασθένεια και είναι πλήρως αιτιολογημένη σε ένα ασθενή που βήχει για πάνω από 2 εβδομάδες.

Αφού τα συμπτώματα προκαλούνται κυρίως από την φλεγμονή και την υπεραντιδραστικότητα/ βρογχόσπασμο των πνευμόνων (το οποίο είναι, τι βλέπουμε εμείς η γιατροί στο άσθμα), η καλύτερη θεραπεία είναι αυτή η οποία θεραπεύει/βελτιώνει και τα δύο (φλεγμονή/βρογχόσπασμο) στους πνεύμονες, όπως είναι τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή/μακράς διάρκεια Βήτα αγωνιστές (τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως στο άσθμα). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο σταθερός συνδυασμός εισπνεόμενου κορτικοστεροειδούς/μακράς διάρκειας Βήτα-Αγωνιστή, δεν έχουν πάρει έγκριση για την θεραπεία του μεταλοιμώδη βήχα και δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την χρήση τους στην θεραπεία του. Ωστόσο, είναι προσέγγιση κοινής λογικής στο πρόβλημα, βασισμένη στο τι ξέρουμε για την αιτία και από την κλινική μου εμπειρία μπορώ να πω ότι αυτή η προσέγγιση δουλεύει με εξαιρετικό τρόπο.

Η χρήση ενός εισπνεόμενου κορτικοστεροειδούς/μακράς διάρκεια Βήτα αγωνιστή για τον μεταλοιμώδη βήχα ίσως είναι η μόνη χωρίς ένδειξη χρήση από οποιοδήποτε άλλο φάρμακο.

Υπάρχουν 2 επιπλέον σημαντικά σημεία που πρέπει να αναφερθούν. Πρώτο, αφού η φλεγμονή μπορεί να επιμείνει για εβδομάδες, η χρήση του εισπνεόμενου συνδυασμού πρέπει να είναι για τουλάχιστον 4 εβδομάδες. Εάν διακοπεί ενωρίτερα και πριν θεραπευθεί πλήρως η φλεγμονή των βρόγχων, τα συμπτώματα μπορεί να επιστρέψουν. Δεύτερο, εάν τα συμπτώματα έχουν περάσει και ο ασθενής έχει πάρει το εισπνεόμενο για 4-6 εβδομάδες, μπορεί με ασφάλεια να το διακόψει.

Αν τα συμπτώματα επιστρέψουν ο ασθενής πρέπει να επανεκτιμηθεί πνευμονολογικά γιατί αυτό μπορεί να αποτελεί ένα πρωτοεμφανιζόμενο άσθμα.

Γιάννης Βιτουλαδίτης

Comments

comments