Πως να βοηθήσετε τα παιδιά σας να διεκδικούν!

Η διδασκαλία των παιδιών στην τέχνη της διεκδίκησης (με αυτοπεποίθηση να διεκδικεί κάποιος τα θέλω και τις ανάγκες του χωρίς να επιβάλλει αυτά τα θέλω και ανάγκες στους άλλους) είναι  ένα από τα πιο συχνά θέματα που απασχολούν τους γονείς μέσα στις συμβουλευτικές συνεδρίες που προσφέρω.

Βοηθήστε τα παιδιά σας να διεκδικούν.

Όλοι θέλουμε τα παιδιά μας να είναι σε θέση να μπορούν να μιλήσουν, να ζητήσουν βοήθεια, και να στέκονται στο ύψος τους απέναντι στους άλλους. Όλοι θέλουμε τα παιδιά μας να απελευθερωθούν από τα συναισθήματα που χτίζουν τείχη γύρω τους ώστε να μπορούν να περπατούν με σιγουριά και αυτοπεποίθηση μέσα στη ζωή.

Για πολλούς το να είναι διεκδικητικοί, πραγματικά διεκδικητικοί είναι ένας πολύ μακροπρόθεσμος στόχος.

Η διεκδικητικότητα  είναι στενά συνδεδεμένη με την αυτοεκτίμηση, με το φόβο της απόρριψης, με την κριτική, με το να θεωρηθεί κάποιος μη ικανός και  με την ανάγκη  να ανήκει σε μια ομάδα. Όλα αυτά συχνά σταματάνε τα παιδιά να μιλάνε και να υποστηρίζουν τη θέση και την άποψη τους.

Παρακάτω προτείνονται μερικές συμβουλές για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να κάνουν πράξη την διεκδικητικότητα:

 

  1. Υποστηρίξτε υγιή ρίσκα: τα παιδιά έχουν μεγάλες ιδέες. Κάποιες φορές πολύ μεγάλες. Αλλά μερικές φορές αυτές οι ιδέες είναι απλά σωστές (ακόμα και αν για εμάς μοιάζουν πολύ-πολύ μεγάλες). Είτε σας ζητάνε να κάνουν snowboarding, να παίξουν κιθάρα, να γράψουν ή να αναρριχηθούν σε κάποιο βράχο απλά δώστε τους την ευκαιρία να το δοκιμάσουν. Να είστε υποστηρικτικοί. Ανεβάστε τους το ηθικό. Και με κάθε τρόπο αντισταθείτε στον πειρασμό να τρέξετε να σώσετε την κατάσταση στο πρώτο σημάδι αγωνίας που θα δείτε στο πρόσωπο τους. Τα παιδιά χρειάζονται να μαθαίνουν ότι η απόκτηση δεξιοτήτων θέλει χρόνο, και ότι καθώς θα εργάζονται μέσα από κάποια συγκεκριμένα βήματα θα καταφέρουν να φτάσουν στην άλλη άκρη αυτής της καινούριας περιπέτειας.

 

  1. Επιτρέψτε τα λάθη: Όλοι κάνουμε λάθη. Είτε είναι στην ανατροφή των παιδιών, είτε στην εργασία, ή στην οδήγηση του αυτοκινήτου, όλοι κάνουμε λάθη κατά καιρούς. Τα παιδιά δεν είναι διαφορετικά, και όμως συχνά νιώθουν πιεσμένα  να αποφύγουν λάθη με οποιοδήποτε κόστος. Μερικές φορές στην προσπάθεια τους να αποφύγουν τα λάθη βάζουν σε κίνδυνο την ίδια τους την υγεία. Αποφύγετε να κρίνετε τα λάθη τους. Αντιθέτως, συζητήστε μαζί τους τρόπους επίλυσης του θέματος για την επόμενη φορά. Αναφέρετε τους λάθη που έχετε κάνει εσείς οι ίδιοι. Μοιραστείτε μαζί τους στρατηγικές που είχαν αποτέλεσμα για εσάς όταν χρειαστήκατε να διορθώσετε κάποιο λάθος για να συνεχίσετε. Τα παιδιά έχουν την τάση να εσωτερικεύουν ακόμα και τα πιο μικρά σχόλια, ειδικά τα παιδιά που είναι πολύ ευαίσθητα. Προσπαθήστε να έχετε επίγνωση των αντιδράσεων σας και αποφύγετε τις κατηγορίες.

 

  1. Αντισταθείτε στις συγκρίσεις: Είναι μια φυσική τάση των γονέων να αρχίσουν να κάνουν συγκρίσεις ειδικά με τον ερχομό του δεύτερου παιδιού στην οικογένεια. Συχνά, αυτές οι συγκρίσεις είναι καλοήθεις. Μιλούν για τις συνήθειες ύπνου, διατροφικές συνήθειες, τα πρώτα λόγια, και άλλα ορόσημα. Στη συνέχεια, όμως υπάρχουν και οι συγκρίσεις που είναι πολύ λιγότερο καλοήθεις: Αποφύγετε τη σύγκριση των επιπέδων δεξιοτήτων μεταξύ των παιδιών. Είναι σχεδόν πάντα η βάση για την αποτυχία και ποτέ δεν μπορείτε να γνωρίζετε πότε τα παιδιά σας θα συντονιστούν με αυτό. Μπορεί να είναι πολύ επιζήμια για την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Είναι επίσης σημαντικό να αποφεύγετε να κάνετε συγκρίσεις μεταξύ αυτών που ήσασταν ικανοί να κάνετε παλιότερα (π.χ ο καλύτερος αθλητής, καταπληκτικός μουσικός, κλπ) και αυτών που είναι ικανό το παιδί σας να κάνει τώρα. Οι ιστορίες άλλων ανθρώπων είναι σχεδόν αδύνατο να επαναληφθούν με τον ίδιο τρόπο!

 

  1. Να τα επαινείτε: να επαινείτε τα κατορθώματα των παιδιών σας όσο το δυνατόν περισσότερο. Απλά δώστε προσοχή στην προσπάθεια και όχι μόνο στο αποτέλεσμα. Τα παιδιά χρειάζονται να ακούν ότι αυτό που μετράει είναι η προσπάθεια. Τα παιδιά έχουν την τάση να επικεντρώνονται να νικήσουν ή να ολοκληρώσουν με επιτυχία όποιο έργο αναλάβουν. Παραβλέπουν το γεγονός ότι η προσπάθεια είναι εξίσου σημαντική.

 

  1. Παιχνίδι ρόλων/Σενάρια: η πρακτική φέρνει καλύτερα αποτελέσματα. Βρείτε διαφορετικά σενάρια όπου το παιδί σας πιθανότατα θα χρειαστεί να διεκδικήσει (όπως για παράδειγμα  να ζητήσει κάποια βοήθεια από τον δάσκαλό του) και δοκιμάστε μερικά παιχνίδια ρόλων. Εάν το παιχνίδι ρόλων δεν είναι τόσο εύκολο για το παιδί σας, γράψτε τότε μερικά σενάρια μαζί και αφήστε το να τα συνεχίσει και να τα τελειώσει μόνο του. Ελέγξτε μετά από λίγο για να δείτε εάν χρειάζεται κάποια βοήθεια ή αν θέλει να αλλάξει κάτι στο σενάριο. Κάνοντας πρακτική τις δεξιότητες της διεκδικητικότητας με έναν αγαπημένο δάσκαλο, προπονητή ή κάποιον συγγενή αρχικά βοηθάει τα παιδιά να συνηθίσουν να διεκδικούν τις ανάγκες τους σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

 

  1. Διδάξτε: είτε το πιστεύετε είτε όχι, πολλά παιδιά δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει να είναι διεκδικητικά. Είναι πολύ σημαντικό να δώσετε στα παιδιά σας κάποιους ορισμούς. Χρησιμοποιήστε το παιχνίδι ρόλων για να επιδείξετε διαφορετικά στυλ επικοινωνίας. Παθητική στάση: σε αυτήν την επικοινωνία κάποιος αποφεύγει να εκφράσει αυτό που σκέφτεται, αισθάνεται ή πιστεύει διότι φοβάται πιθανές συνέπειες, δεν πιστεύει στα δικά του δικαιώματα ή πιστεύει ότι τα δικαιώματα των άλλων είναι πιο σημαντικά. Όσοι επικοινωνούν με τη παθητική στάση αποφεύγουν τις συγκρούσεις, έχουν δυσκολία να πουν όχι και δεν διεκδικούν τα δικαιώματα τους. Οι παθητικοί άνθρωποι έχουν την τάση να νιώθουν αγανακτισμένοι και πικραμένοι. Επιθετική στάση: λένε αυτό που θέλουν, νιώθουν ή πιστεύουν με έναν τρόπο που ακυρώνει τα δικαιώματα των άλλων ανθρώπων να αντιμετωπιστούν με σεβασμό. Όσοι επικοινωνούν επιθετικά συνήθως χρησιμοποιούν ισχυρή γλώσσα, μιλάνε δυνατά και δεν ενδιαφέρονται για τα συναισθήματα των άλλων.  Αυτοί οι άνθρωποι έχουν την τάση να τρομοκρατούν τους άλλους. Διεκδικητική στάση: λένε αυτό που σκέφτονται, νιώθουν ή πιστεύουν με έναν ευθύ, ξεκάθαρο και όχι απειλητικό τρόπο. Οι άνθρωποι που είναι διεκδικητικοί έχουν βλεμματική επαφή, όταν μιλάνε η φωνή τους αποπνέει σιγουριά και εκφράζουν τις ανάγκες τους αποτελεσματικά.

 

  1. Τα Δικαιώματα της Διεκδικητικότητας: τα παιδιά ανταποκρίνονται καλά στα οπτικά ερεθίσματα. Μαζί με το παιδί σας δημιουργήστε μια Διακήρυξη  Δικαιωμάτων της Διεκδικητικότητας. Μπορεί να συμπεριλαμβάνει πράγματα όπως: έχω το δικαίωμα να λέω όχι, να είμαι σεβαστός από τους άλλους, να λέω ότι δεν γνωρίζω ή ότι διαφωνώ, να αισθάνομαι και να εκφράζω το θυμό, να είμαι περήφανος για τα κατορθώματα μου, να αναγνωρίζω τις ανάγκες μου ως σημαντικές κτλ. Απλά επιτρέψτε στο παιδί σας να γράψει όσα περισσότερα από αυτά τα δικαιώματα είναι δυνατόν. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για να αρχίσει να νιώθει το παιδί σας διεκδικητικό.

 

  1. Το Μοντέλο Διεκδικητικότητας: ο καλύτερος τρόπος να διδάξετε τα παιδιά σας είναι να υιοθετήσετε εσείς οι ίδιοι τις συμπεριφορές που θα θέλατε να εσωτερικεύσουν. Όταν πηγαίνετε για ψώνια ή στο σινεμά,  όταν ζητάτε κάποια βοήθεια ή μιλάτε με άλλους απλά να έχετε επίγνωση ότι χρησιμοποιείτε αποτελεσματικές δεξιότητες επικοινωνίας. Επισημάνετε αυτές τις στιγμές στα παιδιά σας και συζητήστε μαζί τους πως είναι η αίσθηση του να διεκδικεί κάποιος τις ανάγκες του και τα δικαιώματα του με έναν σεβαστό και αποτελεσματικό τρόπο.

 

  1. Μη τα αποπαίρνετε: τα παιδιά μπορούν να κάνουν χίλες ερωτήσεις και να ζητήσουν εκατομμύρια πράγματα μέσα στην ημέρα. Μέχρι το τέλος της ημέρας απλά εσείς θα τα έχετε γεμίσει με ένα σάκο γεμάτο ΟΧΙ. Εάν έχετε ένα παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση  ή που αγωνίζεται να διεκδικήσει μόνο του, ένα άμεσο όχι κάθε φορά που σας κάνει μια ερώτηση τροφοδοτεί την πεποίθηση του ότι οι ιδέες του δεν είναι σημαντικές. Όποτε είναι εφικτό δώστε στο παιδί σας μια μικρή εξήγηση και επαινέστε το που ήρθε σε εσάς και διεκδίκησε τις ανάγκες του. Μερικές φορές απλά χρειάζονται να γνωρίζουν ότι είναι εντάξει να ρωτάνε.

 

  1. Να ξέρετε πότε να κάνετε πίσω: έχοντας ένα παιδί που αγωνίζεται να διεκδικήσει μόνο του δεν σημαίνει απόλυτα ότι είναι ένας δείκτης των γονικών δεξιοτήτων σας. Για κάποιους χρειάζεται πραγματικά πολλά χρόνια να μάθουν να μιλάνε και να εκφράζονται αληθινά και αποτελεσματικά. Συζητήστε το, εργαστείτε πάνω σε αυτό και να είστε εκεί για το παιδί σας. Αλλά μη γίνει ο μοναδικός σας σκοπός. Όταν οι γονείς επεμβαίνουν σε συνεχή βάση τα παιδιά αγχώνονται κάτι το οποίο οδηγεί σε καινούριες συμπεριφορές και σε καινούρια θέματα. Και αν τελικά το παιδί σας παρακαλάει και δεν σταματάει να σας παρακαλάει για να μιλήσετε στη δασκάλα του αντί για εκείνο τότε είναι πολύ σημαντικό να είναι μπροστά και το παιδί σας και να παρακολουθήσει την όλη αλληλεπίδραση. Και επεξεργαστείτε το αργότερα μαζί του. Τα διδάγματα βρίσκονται παντού!

 

Εσείς πως έχετε βοηθήσει το παιδί σας να μάθει να διεκδικεί?

Άντζελα Κρητικού

Comments

comments